DeSci: Sự tiến hóa từ khoa học đến tri thức

DeSci như một lĩnh vực mới nổi, đang phát triển và biến đổi không ngừng. Ban đầu, DeSci chủ yếu tập trung vào việc cung cấp cho các nhà nghiên cứu và học giả một hệ sinh thái để chia sẻ kết quả nghiên cứu khoa học và xác lập quyền sở hữu trí tuệ. Tuy nhiên, theo thời gian, mọi người bắt đầu nhận ra tiềm năng của DeSci không chỉ dừng lại ở đó.

Xem lại DeSci

Dù DeSci có ý nghĩa cao đẹp, nhưng những hạn chế của nó ngày càng trở nên rõ ràng. Chỉ tập trung vào nhu cầu của các học giả hàng đầu, khó có thể phát huy đầy đủ lợi thế của Web3, đặc biệt là hai đặc điểm lớn là hiệu ứng cộng đồng và hệ thống kinh tế hiệu quả. Nếu người dùng bình thường không thể thực sự tham gia, thì tính bền vững của nền kinh tế token và toàn bộ hệ sinh thái sẽ bị thách thức.

Do đó, chúng ta cần suy nghĩ lại về vị trí và phạm vi của DeSci. Thay vì giới hạn nó trong "khoa học", hãy mở rộng nó thành "kiến thức". Sự chuyển đổi này có thể giảm đáng kể rào cản tham gia, cho phép nhiều người đóng góp thông tin từ chuyên môn hoặc lĩnh vực sở thích của họ. Điều này không chỉ có thể tăng cường sự tham gia của cộng đồng mà còn phát huy tối đa lợi thế của Web3.

Cấu trúc kim tự tháp của DeSci

Hệ sinh thái DeSci lý tưởng nên có cấu trúc hình chóp:

• Tầng cao nhất: Học giả và chuyên gia, đóng góp giá trị cốt lõi và đột phá lớn.
• Trung cấp: Chuyên gia trong các lĩnh vực, cung cấp kiến thức và cái nhìn chuyên môn.
• Cơ sở: Người dùng thông thường, đóng góp kiến thức rời rạc, duy trì hoạt động của hệ sinh thái

Cấu trúc này vừa giữ lại giá trị học thuật, vừa tạo ra không gian tham gia cho người dùng bình thường. Ví dụ, trong lĩnh vực phát triển thuốc mới, nếu DeSci có thể thúc đẩy việc ra mắt một loại thuốc nào đó, sẽ mang lại ảnh hưởng lớn cho toàn bộ hệ sinh thái. Đồng thời, người dùng cộng đồng tham gia bằng nhiều cách khác nhau, duy trì sự sống động của hệ sinh thái và sự vận hành của hệ thống kinh tế.

BIO Protocol: Nền tảng của DeSci

Giao thức BIO, như một cơ sở hạ tầng tài chính khoa học phi tập trung, đang cung cấp hỗ trợ quan trọng cho hệ sinh thái DeSci. Nó đã xây dựng một hệ sinh thái DeSci toàn diện thông qua các phương thức đổi mới như BioDAO, cơ chế lựa chọn, hệ thống thưởng và token IP.

Lợi thế cốt lõi của BIO Protocol bao gồm:

• Cung cấp tài chính, thanh khoản và hỗ trợ quản trị cho BioDAO
• Sàng lọc các dự án chất lượng thông qua cơ chế curation do cộng đồng thúc đẩy
• Thiết kế cơ chế thưởng đa dạng để khuyến khích sự tham gia
• Thúc đẩy việc mã hóa tài sản trí tuệ, giải phóng giá trị thị trường của các kết quả nghiên cứu.

Các cơ chế này cùng nhau xây dựng một hệ sinh thái nghiên cứu có khả năng cân bằng giữa an ninh, minh bạch và động lực, giảm đáng kể rào cản tham gia trong các lĩnh vực liên quan.

Tương lai của DeSci: Xây dựng tri thức chung và sự kết hợp với AI

Hướng phát triển tương lai của DeSci có thể không chỉ giới hạn trong nghiên cứu khoa học truyền thống, mà còn mở rộng sang lĩnh vực xây dựng kiến thức rộng lớn hơn. Bằng cách phân mảnh kiến thức, DeSci có thể tạo ra một hệ thống xây dựng kiến thức mà mọi người đều có thể tham gia.

Mô hình này phù hợp cao với thuộc tính cộng đồng của Web3. Các DAO( từ các lĩnh vực khác nhau như thể hình, nghiên cứu tuổi thọ, v.v.) có thể tập hợp các chuyên gia và người đam mê trong lĩnh vực tương ứng. Kiến thức mà người dùng đóng góp có thể được làm phong phú liên tục, trong khi nhận được phần thưởng kinh tế tương ứng.

Điều quan trọng hơn là, mô hình này cung cấp những khả năng mới cho sự phát triển của AI. Qua việc thu thập các tập dữ liệu quy mô lớn và đa dạng từ cộng đồng, có thể cung cấp tài nguyên quý giá cho việc huấn luyện mô hình AI. Ví dụ, thu thập dữ liệu về lưu lượng giao thông và địa hình ở các khu vực cụ thể cho mô hình định vị.

Trong hệ sinh thái này, ngay cả những đóng góp kiến thức nhỏ bé cũng có thể tạo ra giá trị. Thông qua cơ chế khuyến khích và lợi nhuận từ staking, người dùng bình thường cũng có động lực tham gia vào. Giá trị và chất lượng dữ liệu có thể được đo lường và khuyến khích thông qua các chỉ số như số lần trích dẫn.

Việc xây dựng một kho tri thức kiểu mới này, nhiệm vụ hàng đầu là phát triển cộng đồng, mở rộng cơ sở người dùng. Điều này khác với cách làm của các dự án DeSci truyền thống, nhưng phù hợp hơn với triết lý gốc của tiền điện tử. Thông qua việc staking để tham gia đóng góp dữ liệu, người dùng có thể nhận được phần thưởng và lợi ích. Dữ liệu chất lượng cao sẽ mang lại nhiều trích dẫn và mối liên hệ hơn, từ đó mang lại nhiều doanh thu và động lực hơn cho các tổ chức dữ liệu tương ứng, tạo thành một vòng lặp tích cực.

Mặc dù trong hệ thống này không thể tránh khỏi việc xuất hiện dữ liệu chất lượng thấp, nhưng điều này sẽ không ảnh hưởng đến hoạt động tổng thể. Ngay cả những người dùng đóng góp rất ít cũng có thể nhận được động lực cơ bản của cộng đồng thông qua việc tham gia, giữ cho hệ sinh thái luôn sôi động.

Nói tóm lại, DeSci đang từ một nền tảng nghiên cứu khoa học đơn thuần, chuyển mình thành một hệ sinh thái xây dựng kiến thức mở và hòa nhập hơn. Sự chuyển mình này không chỉ có thể khai thác tiềm năng của Web3, mà còn có thể cung cấp động lực mới cho sự phát triển của trí tuệ nhân tạo.