Phân tích rủi ro tội phạm chức vụ trong ngành Web3: Khó khăn trong việc truy cứu trách nhiệm và xu hướng tư pháp

Gần đây, hai vụ án tội phạm chức vụ trong ngành công nghệ thông tin đã thu hút sự chú ý rộng rãi. Một vụ liên quan đến việc một cựu giám đốc điều hành của một nền tảng giao hàng nhận hối lộ lớn, vụ còn lại là giám đốc điều hành của một nền tảng video ngắn đã rút tiền lớn từ công ty và chuyển đổi thành tiền điện tử. Cả hai vụ án này đều phơi bày những đặc điểm của tội phạm chức vụ mới, bao gồm lạm dụng quyền lực, cấu kết lợi ích và chuyển giao tài sản.

So với các doanh nghiệp Internet truyền thống, các dự án Web3 có thể dễ dàng phát sinh các vấn đề tương tự hơn do tính phi tập trung và vùng xám trong quản lý. Bài viết này sẽ khám phá tình trạng tội phạm chức vụ trong ngành Web3, vấn đề trách nhiệm và xu hướng tương lai.

Các vụ án tội phạm chức vụ trong ngành Web3

Trong ngành Web3, các vụ án tội phạm chức vụ không phải là hiếm. Dưới đây là hai trường hợp điển hình:

1. Đối tác tự ý sử dụng tài sản công ty để đầu tư tiền ảo dẫn đến thua lỗ

Hai đối tác đã cùng nhau điều hành một dự án Web3 trong nhiều năm. Một bên chịu trách nhiệm phát triển kỹ thuật, bên kia chịu trách nhiệm huy động vốn. Hai bên đã thỏa thuận giữ lại phần lớn lợi nhuận trong tài khoản công ty. Tuy nhiên, khi đối tác phụ trách huy động vốn đề xuất chia cổ tức, thì mới phát hiện đối tác kỹ thuật đã sử dụng hàng triệu nhân dân tệ lợi nhuận của dự án để đầu tư cá nhân và đều bị thua lỗ.

2. Nhân viên kỹ thuật ăn cắp hệ thống giao dịch định lượng để kiếm lợi

Một nhân viên kỹ thuật cốt lõi của công ty đã sao chép mã nguồn của hệ thống giao dịch định lượng của công ty trước khi rời khỏi. Sau đó, họ đã thành lập một đội ngũ để sử dụng hệ thống này thực hiện giao dịch thực và kiếm lợi nhuận. Khi công ty phát hiện ra, họ dự định truy cứu trách nhiệm hình sự với tội danh xâm phạm bí mật thương mại và tội danh chiếm đoạt tài sản.

Các trường hợp này phản ánh những vấn đề phổ biến trong ngành Web3: trong bối cảnh ranh giới đội nhóm mờ nhạt, quyền công nghệ tập trung cao độ, và cơ chế tuân thủ thiếu vắng, tài sản của dự án dễ bị xâm phạm bởi các thành viên nội bộ, trong khi ranh giới để truy cứu trách nhiệm hình sự thường khó xác định.

Vấn đề trách nhiệm hình sự trong ngành Web3

So với các ngành truyền thống, số lượng tội phạm chức vụ trong ngành Web3 không ít, số tiền liên quan thường cao hơn. Tuy nhiên, các vụ án như vậy ít được chính thức điều tra và báo cáo, nguyên nhân chủ yếu như sau:

1. Định hướng chính sách trong nước

Kể từ khi giao dịch tiền điện tử bị cấm, ngành Web3 luôn ở dưới áp lực chính sách cao. Các báo cáo công khai về các trường hợp liên quan có thể không phù hợp với định hướng chính sách chính thống hiện tại.

2. Nhận thức của nhân viên tư pháp còn thiếu.

   Nhân viên xử lý vụ án cấp cơ sở thường khó hiểu mô hình kinh doanh, thuật ngữ của các dự án Web3, dẫn đến khó khăn trong việc xác định tính chất vụ án và việc khởi tố.

3. Bên dự án có xu hướng giải quyết riêng tư.

Do lo ngại về vấn đề tuân thủ trong kinh doanh của chính mình, nhiều bên dự án thích giải quyết tranh chấp thông qua thương lượng, điều phối một cách riêng tư hơn là nhờ đến quyền lực công.

4. Các biện pháp tuân thủ sớm gây ra rào cản cho việc bảo vệ quyền lợi

Nhiều dự án Web3 để tránh sự quản lý đã áp dụng các cấu trúc công ty không chính thức, đăng ký ở nước ngoài, từ đó dẫn đến việc gặp phải những vấn đề như chủ thể không rõ ràng, quyền tài phán khó xác định khi bảo vệ quyền lợi.

5. Người lao động không đủ nhận thức về công việc

Một số người làm việc trong lĩnh vực Web3 thiếu cảm giác nghề nghiệp, không nhạy cảm với ranh giới quyền hạn và trách nhiệm, làm tăng rủi ro chuyển nhượng tài sản và lạm dụng quyền hạn.

Tiến bộ tư pháp và xu hướng tương lai

Mặc dù hiện tại các vụ án tội phạm chức vụ trong ngành Web3 vẫn gặp nhiều trở ngại trong việc bảo vệ quyền lợi, nhưng tình hình đang dần cải thiện:

1. Nâng cao năng lực kỹ thuật của các cơ quan thực thi pháp luật

Ngày càng nhiều nhân viên tư pháp bắt đầu học hỏi và áp dụng công nghệ blockchain để điều tra các vụ án. Ví dụ, trong một vụ án giám đốc điều hành chiếm đoạt 140 triệu nhân dân tệ của công ty, cơ quan thực thi pháp luật đã thành công trong việc thu hồi phần lớn số tiền bị đánh cắp thông qua phân tích blockchain.

2. Sự phối hợp của nền tảng giao dịch tiền ảo được cải thiện

Các sàn giao dịch chính đã bắt đầu hợp tác với các cơ quan thực thi pháp luật trong nước để điều tra, cung cấp thông tin đăng ký người dùng, hồ sơ giao dịch và các dữ liệu quan trọng khác.

3. Thực tiễn tư pháp ngày càng sâu sắc

Tòa án đã bắt đầu xét xử và phán quyết một số vụ án chiếm đoạt tài sản liên quan đến các dự án Web3, cung cấp tham khảo cho việc quy định ngành.

Kết luận

Vấn đề tội phạm chức vụ trong lĩnh vực Web3 làm nổi bật chủ đề vĩnh cửu về lòng tham của con người và sự mất kiểm soát của quyền lực. Mặc dù hiện nay vẫn còn nhiều trở ngại trong việc bảo vệ quyền lợi trong môi trường quản lý hiện tại, nhưng với việc nâng cao năng lực của các cán bộ tư pháp và sự phối hợp tăng cường từ phía các nền tảng, ngành công nghiệp đang phát triển theo hướng công khai và minh bạch hơn.

Đối với những người làm việc trong Web3, việc quy định ranh giới hành vi và nâng cao khả năng quản lý sẽ là một chủ đề quan trọng không thể tránh khỏi. Chỉ khi tìm được sự cân bằng giữa đổi mới và quy định, ngành Web3 mới có thể đạt được sự phát triển bền vững và lành mạnh.