Tài sản tiền điện tử trở thành lĩnh vực đối đầu mới giữa Israel và Iran, thị trường tiền điện tử dưới chế độ thần quyền đối mặt với thách thức
Xung đột giữa Iran và Israel đã lan sang lĩnh vực Tài sản tiền điện tử.
Vào ngày 18 tháng 6 năm 2025, một trong những sàn giao dịch Tài sản tiền điện tử lớn nhất của Iran, Nobitex, đã bị tấn công mạng nghiêm trọng. Một tổ chức hacker tự xưng là "Săn Lùng Chim Sẻ" đã thành công xâm nhập vào hệ thống của Nobitex, đánh cắp gần 90 triệu đô la tài sản. Tổ chức này cáo buộc Nobitex hỗ trợ chính phủ Iran lẩn tránh các lệnh trừng phạt quốc tế và tài trợ cho các hoạt động bất hợp pháp, đồng thời chuyển số tiền bị đánh cắp vào các tài khoản có thông điệp chống Iran.
Tin tặc vẫn đang đăng cảnh báo trên mạng xã hội rằng các cuộc tấn công mạng này là do Nobitex trở thành công cụ quan trọng cho chính quyền Iran vi phạm các lệnh trừng phạt. Việc hợp tác với cơ sở hạ tầng liên quan đến chính quyền Iran sẽ khiến tài sản phải đối mặt với rủi ro.
Sự kiện hacker gây chấn động ngành này không chỉ tiết lộ thị trường tiền điện tử khổng lồ của Iran, mà còn khiến mọi người nhận ra: quốc gia duy nhất trên thế giới thực hiện chế độ thần quyền Hồi giáo này đã hòa nhập sâu sắc với ngành công nghiệp tiền điện tử.
Tài sản tiền điện tử trở thành công cụ né tránh lệnh trừng phạt
Thị trường tiền điện tử của Iran đã phát triển trong nhiều năm, và sự quan tâm của họ đối với tài sản tiền điện tử chủ yếu xuất phát từ áp lực kinh tế và địa chính trị. Do phải đối mặt với các lệnh trừng phạt quốc tế nghiêm ngặt, các kênh tài chính thông thường của Iran bị hạn chế, khiến cho thương mại quốc tế và chuyển tiền trở nên khó khăn. Trong bối cảnh này, tài sản tiền điện tử được coi là một phương tiện thay thế.
Phân tích chỉ ra rằng tình hình kinh tế của quốc gia cũng là yếu tố quan trọng thúc đẩy sự phát triển của thị trường tiền điện tử. Iran lâu nay phải đối mặt với áp lực lạm phát cao và sự mất giá của đồng tiền, đồng riyal tiếp tục suy yếu. Thị trường chứng khoán biến động mạnh, buộc nhiều người gửi tiền phải đầu tư vào tài sản tiền điện tử để phòng ngừa rủi ro. Đối với người dân Iran bình thường, tài sản tiền điện tử được coi là một công cụ bảo toàn giá trị và đa dạng hóa tài sản, đặc biệt trong thời kỳ kinh tế bất ổn.
Theo báo cáo phân tích của một công ty an ninh blockchain, tổng lượng Tài sản tiền điện tử chảy vào các sàn giao dịch lớn ở Iran trong năm 2022 gần đạt 3 tỷ USD, trong đó Nobitex là nền tảng giao dịch lớn nhất của quốc gia này, chiếm khoảng 87% thị phần. Các nền tảng chính khác bao gồm Wallex, Excoino, Aban Tether và Bit24. Những sàn giao dịch địa phương này đều cần có giấy phép từ cơ quan quản lý và tuân thủ các quy định về chống rửa tiền và xác định danh tính khách hàng trong hoạt động.
Theo báo cáo, phần lớn giao dịch tiền điện tử trong nước Iran được kết nối với thị trường quốc tế thông qua Nobitex hoặc các sàn giao dịch tương tự. Dữ liệu cho thấy, trong giai đoạn từ năm 2018 đến cuối năm 2022, một nền tảng giao dịch đã xử lý giao dịch trị giá 8 tỷ USD của Iran, trong đó Nobitex xử lý giao dịch trị giá 7,8 tỷ USD. Nobitex cũng từng khuyến khích khách hàng sử dụng các token cụ thể để thực hiện giao dịch ẩn danh nhằm tránh "nguy cơ đe dọa an toàn tài sản do cấm vận".
Ngoài tài sản tiền điện tử, chính phủ Iran trong những năm gần đây cũng đã có những bước đi trong phát triển công nghệ blockchain. Hai dự án blockchain được hỗ trợ chính thức tiêu biểu là Kuknos và Borna. Mạng Kuknos được phát triển bởi một công ty công nghệ liên doanh từ bốn ngân hàng lớn của Iran, với đồng tiền gốc được sử dụng cho việc thanh toán nội bộ trong hệ thống ngân hàng. Trong cùng thời gian, Ngân hàng Trung ương Iran đã hợp tác với một công ty blockchain để phát triển nền tảng Borna, cung cấp khung ứng dụng hỗ trợ blockchain cho các tổ chức tài chính. Điều này cho thấy chính phủ Iran cũng mong muốn tận dụng công nghệ blockchain để nâng cao hiệu quả và tính minh bạch của hệ thống tài chính.
Ngoài ra, có báo cáo cho rằng Iran và Nga đang lên kế hoạch phát hành một loại stablecoin hỗ trợ bằng vàng để phục vụ việc thanh toán thương mại giữa hai nước và tránh các biện pháp trừng phạt tài chính. Cũng có thông tin cho biết, Ngân hàng trung ương Iran đang nghiên cứu phát hành đồng tiền kỹ thuật số của riêng mình "mã hóa Rial", và có kế hoạch kết nối nó với các hệ thống thanh toán của các quốc gia khác.
Nhờ vào nguồn tài nguyên năng lượng phong phú, Iran đã công nhận ngành khai thác tiền điện tử là ngành hợp pháp vào năm 2018. Năm 2021, Iran chiếm khoảng 4,5% sức mạnh tính toán Bitcoin toàn cầu, sản xuất gần 1 tỷ USD Bitcoin mỗi năm, dùng cho thương mại nhập khẩu và giảm bớt tác động của các lệnh trừng phạt. Chính phủ Iran áp dụng chính sách giá điện ưu đãi cho các mỏ tiền điện tử.
Tuy nhiên, do gánh nặng lưới điện từ các trợ cấp năng lượng cao, cũng như yêu cầu quản lý rằng các thợ mỏ phải nộp bitcoin đã khai thác cho ngân hàng trung ương, nhiều mỏ đã chọn chuyển sang hoạt động ngầm hoặc hoạt động theo cách khác. Có tổ chức ước tính rằng đến năm 2024, thị phần của Iran trong tổng công suất bitcoin toàn cầu sẽ giảm xuống còn khoảng 3,1%.
Chính sách quản lý từ mở cửa đến thắt chặt
Thái độ của chính phủ Iran đối với tài sản tiền điện tử đã trải qua nhiều thay đổi, tổng thể cho thấy xu hướng từ việc mở cửa sớm đến việc dần dần thắt chặt.
Kể từ năm 2018, Iran chính thức công nhận ngành khai thác tiền điện tử là ngành hợp pháp, nhằm quy định các hoạt động khai thác đã phổ biến. Chính phủ đã ban hành các biện pháp yêu cầu các thợ mỏ được cấp phép sử dụng thiết bị hiệu quả cao, và chỉ cho phép bán thu nhập từ khai thác cho ngân hàng trung ương với một mức giá nhất định, đồng thời phải thanh toán tiền điện theo giá xuất khẩu. Giá điện thấp đã thu hút các thợ mỏ nước ngoài, bao gồm cả Trung Quốc, đến Iran đầu tư khai thác.
Tuy nhiên, mô hình "đổi năng lượng lấy coin" này đã nhanh chóng làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu điện. Vào tháng 5 năm 2021, sau khi gặp phải một đợt mất điện lớn hiếm hoi vào mùa hè, Tổng thống Hassan Rouhani đã công bố lệnh cấm tạm thời kéo dài bốn tháng đối với tất cả các hoạt động khai thác tài sản tiền điện tử, cho đến cuối tháng 9 cùng năm, nhằm giảm tải cho lưới điện. Dữ liệu chính thức cho biết, các mỏ hợp pháp tiêu thụ khoảng 300 triệu kilowatt giờ, trong khi các mỏ trái phép không có giấy phép tiêu thụ lên tới 2 tỷ kilowatt giờ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến điện sinh hoạt. Sau đó, vào mỗi đợt cao điểm tiêu thụ điện mùa hè, chính phủ đã từng đóng cửa tạm thời một số mỏ để đảm bảo cung cấp điện cho dân sinh.
Trong lĩnh vực quản lý giao dịch, Ngân hàng Trung ương Iran đã cấm cá nhân sử dụng Tài sản tiền điện tử khai thác từ nước ngoài để giao dịch ngay từ năm 2020, tăng cường kiểm soát lưu thông mã hóa. Sau năm 2022, các cơ quan quản lý đã thắt chặt các hạn chế đối với quảng cáo mã hóa và bán máy đào. Vào tháng 12 năm 2024, chính quyền đã ra lệnh cấm quảng bá máy đào mã hóa và các khóa đào tạo liên quan trên internet, đồng thời yêu cầu các nền tảng thương mại điện tử chính gỡ bỏ nội dung quảng cáo liên quan. Cùng tháng, cơ quan quản lý năng lượng cũng cho biết sẽ truy cứu trách nhiệm pháp lý đối với việc khai thác bất hợp pháp.
Các biện pháp này cũng yêu cầu các mỏ khai thác tuân thủ chỉ được hoạt động khi nguồn điện cung cấp đủ, không được phép sử dụng điện ngoài giờ cao điểm. Khi các vấn đề về tiêu thụ điện và an toàn do sự phổ biến của máy khai thác ngày càng rõ ràng, chính phủ đã áp đặt sự quản lý nghiêm ngặt hơn đối với ngành khai thác. Đến cuối năm 2024, trọng tâm quản lý sẽ chuyển sang giao dịch tiền điện tử bản thân. Ngân hàng Trung ương Iran sẽ ban hành quy định mới vào tháng 12 năm 2024, cố gắng chặn các giao dịch trao đổi giữa tiền điện tử và rial trên các trang web trong nước. Vào tháng 1 năm 2025, lại ra mắt giao diện giao dịch do chính phủ chỉ định, yêu cầu tất cả các sàn giao dịch trong nước phải kết nối vào hệ thống quản lý qua kênh này, nhằm thuận tiện cho việc giám sát thông tin danh tính người dùng và dòng chảy vốn.
Vào tháng 2 năm 2025, chính phủ Iran thậm chí đã công bố cấm phát hành quảng cáo Tài sản tiền điện tử trên bất kỳ trường hợp và nền tảng nào. Sau sự kiện hack Nobitex vào tháng 6, Ngân hàng Trung ương Iran càng củng cố kiểm soát đối với giao dịch mã hóa: theo báo cáo, chính phủ Iran quy định rằng các nền tảng mã hóa trong nước chỉ được phép hoạt động từ 10 giờ sáng đến 8 giờ tối hàng ngày (được gọi là "lệnh giới nghiêm giao dịch mã hóa"), nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và hạn chế dòng tiền ra nước ngoài. Các biện pháp hạn chế đủ loại liên tiếp xuất hiện, một phần nào đó cũng phản ánh sự cân nhắc của chính quyền trong việc thúc đẩy đổi mới và duy trì an toàn tài chính.
![Thị trường tiền điện tử trở thành chiến trường mới của cuộc chiến ngầm giữa Iran, bóng tối của thị trường tiền điện tử dưới chế độ thần quyền](https://img-cdn.gateio.im/webp-social/moments-59cfcabc923709cec00bca0667354075.webp01
Tài sản tiền điện tử và xung đột với giáo lý Hồi giáo
Là một nước Cộng hòa Hồi giáo, Iran cũng phải xem xét các quy định của luật Hồi giáo khi thúc đẩy sự phát triển của Tài sản tiền điện tử. Học thuyết Hồi giáo cấm mọi hình thức cho vay nặng lãi và cờ bạc, trong khi giao dịch Tài sản tiền điện tử do biến động mạnh và có tính chất đầu cơ nhất định, đã từng bị một số bảo thủ nghi ngờ.
Lãnh đạo tối cao của Iran, Ali Khamenei, có thái độ tương đối cởi mở về vấn đề này. Ông đã nhấn mạnh vào năm 2021 rằng việc mua bán và sản xuất Tài sản tiền điện tử "phải tuân thủ các luật và quy định của Cộng hòa Hồi giáo Iran" và không tự động bị coi là trái ngược với giáo lý Hồi giáo. Nói cách khác, chỉ cần chính phủ cho phép, giao dịch tiền điện tử được thực hiện theo quy định không phải là "bất hợp pháp". Hơn nữa, Khamenei cũng đã kêu gọi giới tôn giáo đưa ra ý kiến về các vấn đề xã hội mới, bao gồm cả Tài sản tiền điện tử, để giữ cho luật tôn giáo luôn cập nhật.
Tuy nhiên, ý kiến của các học giả tôn giáo khác nhau không hoàn toàn nhất quán. Một số đại Ayatollah nổi tiếng của dòng Shiite có quan điểm thận trọng. Họ cho rằng các tài sản tiền điện tử như Bitcoin tồn tại "nhiều sự không chắc chắn", chẳng hạn như thiếu sự bảo đảm từ chính phủ, dễ bị lạm dụng, do đó việc giao dịch của chúng không phù hợp với yêu cầu của luật Hồi giáo. Một số lãnh đạo tôn giáo khác thì yêu cầu tín đồ tuân theo những giải thích luật pháp sâu hơn trong các trường hợp pháp lý không rõ ràng.
Mặc dù chính phủ Iran không coi tiền điện tử là một điều cấm kỵ tôn giáo rõ ràng, nhưng trong thực tế, họ nhấn mạnh rằng cần phải hoạt động trong khuôn khổ pháp luật và quy định của quốc gia, để tránh các hành vi đầu cơ quá mức. Quan điểm này phần nào cân bằng mâu thuẫn giữa giáo lý Hồi giáo và thực tiễn kinh tế hiện đại.
Trong bối cảnh nhiều yếu tố kinh tế không chắc chắn, tài sản tiền điện tử vẫn thu hút sự chú ý của đông đảo thanh niên Iran và các chuyên gia công nghệ. Phân tích cho thấy, với sự phát triển của công nghệ thông tin, sự phổ biến của điện thoại thông minh, cùng với việc Iran dần mở cửa giao tiếp với thế giới, ngưỡng tham gia giao dịch tiền điện tử của công chúng đang giảm.
Một trong những ví dụ điển hình nhất là vào mùa hè năm 2024, một trò chơi kiếm tiền đã gây bão tại Iran và thu hút sự chỉ trích từ các nhân vật chính trị. Vào thời điểm đó, phát ngôn viên của Trung tâm Không gian mạng Quốc gia Iran đã đưa ra cảnh báo, ông cho biết gần đây đã đọc được nhiều cuộc thảo luận của người dùng Iran trong nhiều nhóm và cho rằng việc sử dụng trò chơi để khai thác Tài sản tiền điện tử đã trở thành cái nôi của tội phạm.
Cuộc tranh cãi này cũng đã thu hút sự chú ý của giới tôn giáo, một số học giả dòng Shi'a đã mô tả tài sản tiền điện tử là "nguồn gốc của nhiều bất lợi" và kêu gọi mọi người tránh chơi các trò chơi liên quan đến bitcoin.
Tham gia vào thị trường tiền điện tử cũng đồng nghĩa với việc đối mặt với rủi ro. Có báo cáo chỉ ra rằng, trình độ hiểu biết về mã hóa thấp ở Iran đã tạo ra cạm bẫy cho những kẻ bất lương: các vụ lừa đảo xảy ra liên tục, nhiều nhà đầu tư đã phải chịu tổn thất lớn do mù quáng chạy theo xu hướng. Các giao dịch ẩn danh trên thị trường chợ đen cũng tạo ra thách thức cho việc quản lý. Hơn nữa, với sự biến động mạnh của thị trường và thiếu sự bảo vệ pháp lý trưởng thành, một số gia đình ở Iran tỏ ra thận trọng thậm chí là do dự đối với các tài sản này.
Nhìn chung, mặc dù Tài sản tiền điện tử đang dần được chấp nhận rộng rãi hơn ở Iran, nhưng các cuộc thảo luận xung quanh tính hợp pháp, an ninh và đạo đức của nó vẫn tiếp tục. Ngày nay, trong bối cảnh chính phủ Iran siết chặt kiểm soát internet và nhiều khu vực thậm chí xảy ra mất mạng, đối với người dân bình thường, triển vọng phát triển của thị trường tiền điện tử có thể không còn là mối quan tâm hàng đầu so với những khó khăn thực tế về chiến tranh và sự tồn vong của quốc gia.
![Thị trường tiền điện tử trở thành chiến trường mới trong cuộc chiến bí mật của Iran, thị trường tiền điện tử dưới chế độ thần quyền bị che phủ bởi bóng tối])https://img-cdn.gateio.im/webp-social/moments-277a548209de7004cb0622fe0a5727cc.webp(
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
15 thích
Phần thưởng
15
5
Chia sẻ
Bình luận
0/400
GasOptimizer
· 5giờ trước
9000w vốn đầu ra, dữ liệu trên chuỗi đã xác nhận, chuyển khoản gas không hiệu quả.
Xem bản gốcTrả lời0
TopEscapeArtist
· 5giờ trước
Thời điểm nguy hiểm nhất chính là thời điểm an toàn nhất, hãy mua vào khi giá thấp.
Xem bản gốcTrả lời0
NightAirdropper
· 5giờ trước
Thật sự là đánh chết luôn, 9000w không phải là một số nhỏ đâu.
Xem bản gốcTrả lời0
ETHReserveBank
· 5giờ trước
Sợ rằng không phải là những chiếc mũ trắng do Israel nuôi dưỡng.
Xem bản gốcTrả lời0
FloorSweeper
· 6giờ trước
bàn tay yếu bị rekt. thấy tín hiệu này cách đây vài tháng thật lòng mà nói
Thị trường tiền điện tử Iran gặp khó khăn: áp lực kép từ hacker và thắt chặt quản lý
Tài sản tiền điện tử trở thành lĩnh vực đối đầu mới giữa Israel và Iran, thị trường tiền điện tử dưới chế độ thần quyền đối mặt với thách thức
Xung đột giữa Iran và Israel đã lan sang lĩnh vực Tài sản tiền điện tử.
Vào ngày 18 tháng 6 năm 2025, một trong những sàn giao dịch Tài sản tiền điện tử lớn nhất của Iran, Nobitex, đã bị tấn công mạng nghiêm trọng. Một tổ chức hacker tự xưng là "Săn Lùng Chim Sẻ" đã thành công xâm nhập vào hệ thống của Nobitex, đánh cắp gần 90 triệu đô la tài sản. Tổ chức này cáo buộc Nobitex hỗ trợ chính phủ Iran lẩn tránh các lệnh trừng phạt quốc tế và tài trợ cho các hoạt động bất hợp pháp, đồng thời chuyển số tiền bị đánh cắp vào các tài khoản có thông điệp chống Iran.
Tin tặc vẫn đang đăng cảnh báo trên mạng xã hội rằng các cuộc tấn công mạng này là do Nobitex trở thành công cụ quan trọng cho chính quyền Iran vi phạm các lệnh trừng phạt. Việc hợp tác với cơ sở hạ tầng liên quan đến chính quyền Iran sẽ khiến tài sản phải đối mặt với rủi ro.
Sự kiện hacker gây chấn động ngành này không chỉ tiết lộ thị trường tiền điện tử khổng lồ của Iran, mà còn khiến mọi người nhận ra: quốc gia duy nhất trên thế giới thực hiện chế độ thần quyền Hồi giáo này đã hòa nhập sâu sắc với ngành công nghiệp tiền điện tử.
Tài sản tiền điện tử trở thành công cụ né tránh lệnh trừng phạt
Thị trường tiền điện tử của Iran đã phát triển trong nhiều năm, và sự quan tâm của họ đối với tài sản tiền điện tử chủ yếu xuất phát từ áp lực kinh tế và địa chính trị. Do phải đối mặt với các lệnh trừng phạt quốc tế nghiêm ngặt, các kênh tài chính thông thường của Iran bị hạn chế, khiến cho thương mại quốc tế và chuyển tiền trở nên khó khăn. Trong bối cảnh này, tài sản tiền điện tử được coi là một phương tiện thay thế.
Phân tích chỉ ra rằng tình hình kinh tế của quốc gia cũng là yếu tố quan trọng thúc đẩy sự phát triển của thị trường tiền điện tử. Iran lâu nay phải đối mặt với áp lực lạm phát cao và sự mất giá của đồng tiền, đồng riyal tiếp tục suy yếu. Thị trường chứng khoán biến động mạnh, buộc nhiều người gửi tiền phải đầu tư vào tài sản tiền điện tử để phòng ngừa rủi ro. Đối với người dân Iran bình thường, tài sản tiền điện tử được coi là một công cụ bảo toàn giá trị và đa dạng hóa tài sản, đặc biệt trong thời kỳ kinh tế bất ổn.
Theo báo cáo phân tích của một công ty an ninh blockchain, tổng lượng Tài sản tiền điện tử chảy vào các sàn giao dịch lớn ở Iran trong năm 2022 gần đạt 3 tỷ USD, trong đó Nobitex là nền tảng giao dịch lớn nhất của quốc gia này, chiếm khoảng 87% thị phần. Các nền tảng chính khác bao gồm Wallex, Excoino, Aban Tether và Bit24. Những sàn giao dịch địa phương này đều cần có giấy phép từ cơ quan quản lý và tuân thủ các quy định về chống rửa tiền và xác định danh tính khách hàng trong hoạt động.
Theo báo cáo, phần lớn giao dịch tiền điện tử trong nước Iran được kết nối với thị trường quốc tế thông qua Nobitex hoặc các sàn giao dịch tương tự. Dữ liệu cho thấy, trong giai đoạn từ năm 2018 đến cuối năm 2022, một nền tảng giao dịch đã xử lý giao dịch trị giá 8 tỷ USD của Iran, trong đó Nobitex xử lý giao dịch trị giá 7,8 tỷ USD. Nobitex cũng từng khuyến khích khách hàng sử dụng các token cụ thể để thực hiện giao dịch ẩn danh nhằm tránh "nguy cơ đe dọa an toàn tài sản do cấm vận".
Ngoài tài sản tiền điện tử, chính phủ Iran trong những năm gần đây cũng đã có những bước đi trong phát triển công nghệ blockchain. Hai dự án blockchain được hỗ trợ chính thức tiêu biểu là Kuknos và Borna. Mạng Kuknos được phát triển bởi một công ty công nghệ liên doanh từ bốn ngân hàng lớn của Iran, với đồng tiền gốc được sử dụng cho việc thanh toán nội bộ trong hệ thống ngân hàng. Trong cùng thời gian, Ngân hàng Trung ương Iran đã hợp tác với một công ty blockchain để phát triển nền tảng Borna, cung cấp khung ứng dụng hỗ trợ blockchain cho các tổ chức tài chính. Điều này cho thấy chính phủ Iran cũng mong muốn tận dụng công nghệ blockchain để nâng cao hiệu quả và tính minh bạch của hệ thống tài chính.
Ngoài ra, có báo cáo cho rằng Iran và Nga đang lên kế hoạch phát hành một loại stablecoin hỗ trợ bằng vàng để phục vụ việc thanh toán thương mại giữa hai nước và tránh các biện pháp trừng phạt tài chính. Cũng có thông tin cho biết, Ngân hàng trung ương Iran đang nghiên cứu phát hành đồng tiền kỹ thuật số của riêng mình "mã hóa Rial", và có kế hoạch kết nối nó với các hệ thống thanh toán của các quốc gia khác.
Nhờ vào nguồn tài nguyên năng lượng phong phú, Iran đã công nhận ngành khai thác tiền điện tử là ngành hợp pháp vào năm 2018. Năm 2021, Iran chiếm khoảng 4,5% sức mạnh tính toán Bitcoin toàn cầu, sản xuất gần 1 tỷ USD Bitcoin mỗi năm, dùng cho thương mại nhập khẩu và giảm bớt tác động của các lệnh trừng phạt. Chính phủ Iran áp dụng chính sách giá điện ưu đãi cho các mỏ tiền điện tử.
Tuy nhiên, do gánh nặng lưới điện từ các trợ cấp năng lượng cao, cũng như yêu cầu quản lý rằng các thợ mỏ phải nộp bitcoin đã khai thác cho ngân hàng trung ương, nhiều mỏ đã chọn chuyển sang hoạt động ngầm hoặc hoạt động theo cách khác. Có tổ chức ước tính rằng đến năm 2024, thị phần của Iran trong tổng công suất bitcoin toàn cầu sẽ giảm xuống còn khoảng 3,1%.
Chính sách quản lý từ mở cửa đến thắt chặt
Thái độ của chính phủ Iran đối với tài sản tiền điện tử đã trải qua nhiều thay đổi, tổng thể cho thấy xu hướng từ việc mở cửa sớm đến việc dần dần thắt chặt.
Kể từ năm 2018, Iran chính thức công nhận ngành khai thác tiền điện tử là ngành hợp pháp, nhằm quy định các hoạt động khai thác đã phổ biến. Chính phủ đã ban hành các biện pháp yêu cầu các thợ mỏ được cấp phép sử dụng thiết bị hiệu quả cao, và chỉ cho phép bán thu nhập từ khai thác cho ngân hàng trung ương với một mức giá nhất định, đồng thời phải thanh toán tiền điện theo giá xuất khẩu. Giá điện thấp đã thu hút các thợ mỏ nước ngoài, bao gồm cả Trung Quốc, đến Iran đầu tư khai thác.
Tuy nhiên, mô hình "đổi năng lượng lấy coin" này đã nhanh chóng làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu điện. Vào tháng 5 năm 2021, sau khi gặp phải một đợt mất điện lớn hiếm hoi vào mùa hè, Tổng thống Hassan Rouhani đã công bố lệnh cấm tạm thời kéo dài bốn tháng đối với tất cả các hoạt động khai thác tài sản tiền điện tử, cho đến cuối tháng 9 cùng năm, nhằm giảm tải cho lưới điện. Dữ liệu chính thức cho biết, các mỏ hợp pháp tiêu thụ khoảng 300 triệu kilowatt giờ, trong khi các mỏ trái phép không có giấy phép tiêu thụ lên tới 2 tỷ kilowatt giờ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến điện sinh hoạt. Sau đó, vào mỗi đợt cao điểm tiêu thụ điện mùa hè, chính phủ đã từng đóng cửa tạm thời một số mỏ để đảm bảo cung cấp điện cho dân sinh.
Trong lĩnh vực quản lý giao dịch, Ngân hàng Trung ương Iran đã cấm cá nhân sử dụng Tài sản tiền điện tử khai thác từ nước ngoài để giao dịch ngay từ năm 2020, tăng cường kiểm soát lưu thông mã hóa. Sau năm 2022, các cơ quan quản lý đã thắt chặt các hạn chế đối với quảng cáo mã hóa và bán máy đào. Vào tháng 12 năm 2024, chính quyền đã ra lệnh cấm quảng bá máy đào mã hóa và các khóa đào tạo liên quan trên internet, đồng thời yêu cầu các nền tảng thương mại điện tử chính gỡ bỏ nội dung quảng cáo liên quan. Cùng tháng, cơ quan quản lý năng lượng cũng cho biết sẽ truy cứu trách nhiệm pháp lý đối với việc khai thác bất hợp pháp.
Các biện pháp này cũng yêu cầu các mỏ khai thác tuân thủ chỉ được hoạt động khi nguồn điện cung cấp đủ, không được phép sử dụng điện ngoài giờ cao điểm. Khi các vấn đề về tiêu thụ điện và an toàn do sự phổ biến của máy khai thác ngày càng rõ ràng, chính phủ đã áp đặt sự quản lý nghiêm ngặt hơn đối với ngành khai thác. Đến cuối năm 2024, trọng tâm quản lý sẽ chuyển sang giao dịch tiền điện tử bản thân. Ngân hàng Trung ương Iran sẽ ban hành quy định mới vào tháng 12 năm 2024, cố gắng chặn các giao dịch trao đổi giữa tiền điện tử và rial trên các trang web trong nước. Vào tháng 1 năm 2025, lại ra mắt giao diện giao dịch do chính phủ chỉ định, yêu cầu tất cả các sàn giao dịch trong nước phải kết nối vào hệ thống quản lý qua kênh này, nhằm thuận tiện cho việc giám sát thông tin danh tính người dùng và dòng chảy vốn.
Vào tháng 2 năm 2025, chính phủ Iran thậm chí đã công bố cấm phát hành quảng cáo Tài sản tiền điện tử trên bất kỳ trường hợp và nền tảng nào. Sau sự kiện hack Nobitex vào tháng 6, Ngân hàng Trung ương Iran càng củng cố kiểm soát đối với giao dịch mã hóa: theo báo cáo, chính phủ Iran quy định rằng các nền tảng mã hóa trong nước chỉ được phép hoạt động từ 10 giờ sáng đến 8 giờ tối hàng ngày (được gọi là "lệnh giới nghiêm giao dịch mã hóa"), nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và hạn chế dòng tiền ra nước ngoài. Các biện pháp hạn chế đủ loại liên tiếp xuất hiện, một phần nào đó cũng phản ánh sự cân nhắc của chính quyền trong việc thúc đẩy đổi mới và duy trì an toàn tài chính.
![Thị trường tiền điện tử trở thành chiến trường mới của cuộc chiến ngầm giữa Iran, bóng tối của thị trường tiền điện tử dưới chế độ thần quyền](https://img-cdn.gateio.im/webp-social/moments-59cfcabc923709cec00bca0667354075.webp01
Tài sản tiền điện tử và xung đột với giáo lý Hồi giáo
Là một nước Cộng hòa Hồi giáo, Iran cũng phải xem xét các quy định của luật Hồi giáo khi thúc đẩy sự phát triển của Tài sản tiền điện tử. Học thuyết Hồi giáo cấm mọi hình thức cho vay nặng lãi và cờ bạc, trong khi giao dịch Tài sản tiền điện tử do biến động mạnh và có tính chất đầu cơ nhất định, đã từng bị một số bảo thủ nghi ngờ.
Lãnh đạo tối cao của Iran, Ali Khamenei, có thái độ tương đối cởi mở về vấn đề này. Ông đã nhấn mạnh vào năm 2021 rằng việc mua bán và sản xuất Tài sản tiền điện tử "phải tuân thủ các luật và quy định của Cộng hòa Hồi giáo Iran" và không tự động bị coi là trái ngược với giáo lý Hồi giáo. Nói cách khác, chỉ cần chính phủ cho phép, giao dịch tiền điện tử được thực hiện theo quy định không phải là "bất hợp pháp". Hơn nữa, Khamenei cũng đã kêu gọi giới tôn giáo đưa ra ý kiến về các vấn đề xã hội mới, bao gồm cả Tài sản tiền điện tử, để giữ cho luật tôn giáo luôn cập nhật.
Tuy nhiên, ý kiến của các học giả tôn giáo khác nhau không hoàn toàn nhất quán. Một số đại Ayatollah nổi tiếng của dòng Shiite có quan điểm thận trọng. Họ cho rằng các tài sản tiền điện tử như Bitcoin tồn tại "nhiều sự không chắc chắn", chẳng hạn như thiếu sự bảo đảm từ chính phủ, dễ bị lạm dụng, do đó việc giao dịch của chúng không phù hợp với yêu cầu của luật Hồi giáo. Một số lãnh đạo tôn giáo khác thì yêu cầu tín đồ tuân theo những giải thích luật pháp sâu hơn trong các trường hợp pháp lý không rõ ràng.
Mặc dù chính phủ Iran không coi tiền điện tử là một điều cấm kỵ tôn giáo rõ ràng, nhưng trong thực tế, họ nhấn mạnh rằng cần phải hoạt động trong khuôn khổ pháp luật và quy định của quốc gia, để tránh các hành vi đầu cơ quá mức. Quan điểm này phần nào cân bằng mâu thuẫn giữa giáo lý Hồi giáo và thực tiễn kinh tế hiện đại.
Trong bối cảnh nhiều yếu tố kinh tế không chắc chắn, tài sản tiền điện tử vẫn thu hút sự chú ý của đông đảo thanh niên Iran và các chuyên gia công nghệ. Phân tích cho thấy, với sự phát triển của công nghệ thông tin, sự phổ biến của điện thoại thông minh, cùng với việc Iran dần mở cửa giao tiếp với thế giới, ngưỡng tham gia giao dịch tiền điện tử của công chúng đang giảm.
Một trong những ví dụ điển hình nhất là vào mùa hè năm 2024, một trò chơi kiếm tiền đã gây bão tại Iran và thu hút sự chỉ trích từ các nhân vật chính trị. Vào thời điểm đó, phát ngôn viên của Trung tâm Không gian mạng Quốc gia Iran đã đưa ra cảnh báo, ông cho biết gần đây đã đọc được nhiều cuộc thảo luận của người dùng Iran trong nhiều nhóm và cho rằng việc sử dụng trò chơi để khai thác Tài sản tiền điện tử đã trở thành cái nôi của tội phạm.
Cuộc tranh cãi này cũng đã thu hút sự chú ý của giới tôn giáo, một số học giả dòng Shi'a đã mô tả tài sản tiền điện tử là "nguồn gốc của nhiều bất lợi" và kêu gọi mọi người tránh chơi các trò chơi liên quan đến bitcoin.
Tham gia vào thị trường tiền điện tử cũng đồng nghĩa với việc đối mặt với rủi ro. Có báo cáo chỉ ra rằng, trình độ hiểu biết về mã hóa thấp ở Iran đã tạo ra cạm bẫy cho những kẻ bất lương: các vụ lừa đảo xảy ra liên tục, nhiều nhà đầu tư đã phải chịu tổn thất lớn do mù quáng chạy theo xu hướng. Các giao dịch ẩn danh trên thị trường chợ đen cũng tạo ra thách thức cho việc quản lý. Hơn nữa, với sự biến động mạnh của thị trường và thiếu sự bảo vệ pháp lý trưởng thành, một số gia đình ở Iran tỏ ra thận trọng thậm chí là do dự đối với các tài sản này.
Nhìn chung, mặc dù Tài sản tiền điện tử đang dần được chấp nhận rộng rãi hơn ở Iran, nhưng các cuộc thảo luận xung quanh tính hợp pháp, an ninh và đạo đức của nó vẫn tiếp tục. Ngày nay, trong bối cảnh chính phủ Iran siết chặt kiểm soát internet và nhiều khu vực thậm chí xảy ra mất mạng, đối với người dân bình thường, triển vọng phát triển của thị trường tiền điện tử có thể không còn là mối quan tâm hàng đầu so với những khó khăn thực tế về chiến tranh và sự tồn vong của quốc gia.
![Thị trường tiền điện tử trở thành chiến trường mới trong cuộc chiến bí mật của Iran, thị trường tiền điện tử dưới chế độ thần quyền bị che phủ bởi bóng tối])https://img-cdn.gateio.im/webp-social/moments-277a548209de7004cb0622fe0a5727cc.webp(